MERAK?!

Araştırmalar merak ve öğrenme arasındaki ilişkinin ne kadar kuvvetli olduğunu gösteriyor. Peki okullar merakı yeteri kadar besleyebiliyor mu? Bunun da ötesinde uzmanlara göre merak ve ilgi, öğrenilen bilginin kalıcı olmasını da sağlıyor. Peki merak ve öğrenme arasındaki ilişki bu kadar kuvvetliyken okullar merakı yeteri kadar besleyebiliyor mu?

İngiltere’de yapılan bir araştırmaya göre 4 yaşındaki bir çocuk günde 390 soru sorarken, 9 yaşındaki bir çocukta bu sayı 144’e düşüyor. Peki zaman içinde neden daha az soru soruyoruz? Yazar Ian Leslie merakı düzenli olarak çalıştırılmadığında zayıflayan bir kasa benzetiyor. Merakımızı nasıl canlı tutarız? Merak en çok nerede yeşerebilir?.. Bu soruların tek bir cevabı yok. Ancak kuşkusuz merakın en çok yeşerebileceği yerlerden biri okul.

REGGİO EMİLİA’NIN 5 İLKESİ

1) TÜM ÇOCUKLAR YETKİN, MERAKLI VE YARATICI

Reggio Yaklaşımının özünde, merak kavramıdır. Öğrenme sürecini başlatan ve tüm çocuklar içinde ayrılmaz bir kalite olarak merak eden bir eylem olarak merak ediyorum. Reggio eğitimcileri çocukları doğal bilim adamları olarak görüyor; merakla, muazzam gözlem becerileriyle ve etraflarındaki dünya hakkında güçlü teoriler oluşturma becerisiyle. Çocuğun yaratıcı ifadesini (özellikle de ön basamak aşamalarında), etrafındaki dünya hakkında ne anladığını anlatmanın yolu olarak görürler. Bu nasıl hayata geçirilir: Bir çocuk bir Reggio hocasına soruyu cevaplamaktan ziyade gökyüzünün neden mavi olduğuna dair bir soru sorduğunda (eğer olabileceğini varsayarsak), o öğretmen merak uyandıran çocuğa katılır. Çocuk: Güneş neden bazen sarı bazen turuncu? Yetişkin: Hmmmmm, harika bir soru. Emin değilim, neden sarı olduğunudüşünüyorsun? Çocuğun bir teori ya da bir fikir vereceği kuşkusuzdur ve onun cevabı öğretmenin çocuğunun nasıl düşündüğüne dair fikir verir. Yetişkin: Bunlar çok güçlü fikirlerdir (ve daha sonra geri dönmek için dosyaları saklar). Güneş hakkında başka neler fark ediyorsunuz? Hepsi sarı bir renk mi? Başka bir şey görüyor musun? Çocuk: Evet bazen de kıpkırmızı oluyor gökyüzünde Bulutları ve görünüşü var – o bulut bir köpekbalığına benziyor ve oradakiler patlamış mısır gibi görünüyor. Yetişkin: Ben de onu görüyorum. Gökyüzü çizelim ya da gökyüzünün fikirleri hakkında bir kitap yazalım. Bu, çocuk odaklı bir müfredatta öğrenmenin başlangıcıdır. Bir çocuk merak eder ve daha sonra konuya ilişkin gözlemleri aracılığıyla yetişkinleri yönlendirir.

2) TEMEL ÖĞRENME, BİR İLİŞKİLER SİSTEMİ İÇERİSİNDE GERÇEKLEŞİR.

Reggio öğretmenleri, çocukların meraklarını diğer çocuklarla, ebeveynleriyle veya öğretmenlerle paylaştıklarında, daha zengin ve daha derin bir öğrenme sürecine girdiklerine inanırlar. İşbirliği çocukların konuya olan bağlılığını arttırır ve birçok bakış açısını kapsayarak öğrenme fırsatlarını çoğaltır. Okulda, bu tür bir grup harikası gösterilerden ya da açıklamalardan ziyade provokasyon ve sorgulama kullanan öğretmenler tarafından yönlendirildiğinde, çocuklar neredeyse her zaman konuyla bağlantı kurabilecektir. Bu nasıl hayata geçirilir: Güneş örneğimizi kullanarak, bir sınıf öğretmeni çocuğun soru ve fikirlerini potansiyel ile dolu görür. Çocuğa teorilerini gösteren bir resim çizmesini isteyebilir. Daha sonra, sürecin bir sonraki aşamasına büyük önem verilir – bu resim ve çocuğun düşünceleri sınıfla paylaşılır. Konuşmanın yaptığı konuşma, sohbete daha fazla soru, olgu ve teori ekleyeceği gibi, grubun gökyüzüne ilişkin her şey hakkında bilgi tabanına eklenmesi ve daha fazla soruna yol açmasıdır.

3) ÇOCUKLARIN SORU VE İLGİLERİ, ÖĞRENME DENEYİMLERİ İÇİN BİR TEMELDİR.

İşbirlikçi harikası ve fikirlerin paylaşımı, sınıf müfredatı için tohumlar oluşturur. Gökyüzünün ilk tam-grup tartışması sırasında, bir sınıf arkadaşı gezegenleri veya ayı hakkındaki bilgilerini (gezegen ve yıldızlarla ilgili bir araştırmaya götüren) paylaşabilirken, başka bir çocuk bulut hayvanları hakkında bir resim kitabı yapmak için çalışmak isteyebilir. sanat ve okuryazarlık gelişimi için fırsat. Bir öğretmenin, kurgudan gerçeği ayıklamak ya da cevap vermek için çocuklarla bir tartışmaya müdahale etmemesi önemlidir. Bunun yerine teori gelişimi için gruba sunulacak fikirleri genişletip derlerdi. Bu şekilde, öğretmenler, çocukları kendi bilgisini geliştirirken destekleyen rehberler olarak hareket ederler. Bu nasıl hayata geçirilir: Birinin “doğru” bir teori olmayabileceğini bilmesi yerine, “bence” ya da “katılmıyorum” gibi bir dil kullanılması yoluyla destekleyici tartışma teknikleri teşvik edilir. Müfredatın nasıl oluşturulduğu budur (başka bir ilerici vızıltı sözcüğü). Fikirler çocuklar tarafından üretilir, ancak öğretmenler tarafından yapı ve amaç verilir. Öğretmenler sürekli olarak yeni kuramların formülasyonuna beslenerek yeni bilgilerle karşılaştıkları için çocuklara eski kuramlarını yansıtmalarını istemektedir.

4) ÇOCUKLAR BİRÇOK DİLDE KENDİLERİNİ İFADE EDERLER

Geleneksel ABD okullarında, çocuklar, başarıları, diğerlerinin üzerinde sözel ve yazılı ifade biçimlerini kullanarak değerlendirirler, çünkü kısmen sınavlar bu becerilere bağlıdır. Reggio okullarında, tüm ifade biçimleri eşit olarak değerlendirilir. Bu nasıl hayata geçirilir: Bir Reggio okulundaki çocuklar, bir fikri ifade etmenin birden fazla yolu olduğunu öğrenmeye başlar – görsel, sözel, yazılı ya da hareket ve müzik aracılığıyla olsun. Çoklu ortamların kullanımıyla, çocuklar anlamlı bir yetkinlik geliştirir. Çocuklar büyüdükçe, bir fikri ifade etmek için bir resim çizmenin her zaman bir seçenek ve bir yetenek olacağı umududur.

5) DOKÜMANTASYON, ÇOCUKLARIN VE YETİŞKİNLERİN ÖĞRENME DENEYİMLERİNİ HATIRLAMA VE YANSITMALARINA İZİN VERİR.

Öğrenme süreci boyunca, öğretmenler çocukların deneyimlerini fotoğraf, not alma, video ve çocukların yaptıkları eserler aracılığıyla belgelendirirler. Ürün yerine süreç üzerinde odaklanarak derlenir ve paylaşılır. Bu nasıl hayata nasıl geçirilir? Örneğin, kendi portrelerinden oluşan bir duvar, her çocuğun nasıl göründüğü, nasıl çalıştıklarını söyledikleri ve egzersiz sırasında çocuklar arasındaki etkileşimler hakkında notlar veren çocukların fotoğraflarını içerecektir. Bu tür görüntülenen belgeler birden çok amaca hizmet eder. Çocukların öğrenme sürecini gerçekten anlamaları için başkalarına (ebeveynler, öğretmenler vb.) Görsel ve yazılı bir davettir. Çocuklara, ebeveynlerine ve öğretmenlerine ortak bir dil ve anlayış sağlar. Çocukların düşüncelerini seslendirir ve deneyimlerini aile dışına aittikleri ilk grubun üyeleri olarak iletir.  Ama belki de en önemlisi, belgeleme, çocuklara çalışmalarının ve fikirlerinin büyük bir değere sahip olduğunu göstermektedir. Onlar kendi öğrenme süreçlerini gördükçe, fikirlerin daha büyük bir tabloyu nasıl bağlayıp biçimlendirdiğini ve sürece nasıl girip yatırım yapmaya devam ettikçe nasıl değiştiklerini ve büyüdüklerini anlamaya başlarlar. Reggio Yaklaşımı için yol gösterici inanç, çocukların fikirlerinin derin düşünmeye değer olmasıdır. Daha geleneksel bir sistemde, tam tersi – çocuğun eğitiminin yönünü geliştirmede rolünü ortadan kaldırıyoruz. Onların meraklarını kullanmak yerine, onları her yaşta, önceden belirlenmiş müfredatla, büyümelerinin her aşamasında neleri merak etmeliyiz diye anlatıyoruz. Okuryazarlık ve matematik eğitimini kendi çıkarları içine yerleştirmekten ziyade, bunları koparırız; neşenin ve merakın doğal olarak sağladığına dair motivasyondan faydalanmaksızın beceri edinimi için sıkıcı ve zor egzersizler yaparız. “Merak, öğrenmeyi başlatmak dışında kalıcı öğrenmeyi de sağlıyor”

Klinik Psikolog Duygu Almaz & Uzman Okul Öncesi Öğretmeni Zeynep Yıldıray